අවිස්සාවෙල්ලේ සිට කොලඹ දෙසට වන පැරනි මාර්ගය ඔස්සේ ගමන් කරන්නෙකුට හමුවන නවගමුව විහාරය හා පත්තිනි දේවාලය හමුවේ. නවගමුව නාමය නිර්මානය වන්නේ නා ගස් බහුලව වූ නිසා බවටයි පිලි ගැන්න්නේ. හදාරන්නන් පෙන්වා දෙන්නේ අනුරාධපුරවරයේ රජකම් කල ගජබා රජතුමා 24000ක් වන සෙබලුන් රැගෙන සොලී රට සිට නැවත පැමිනීමේදී පත්තිනි සලඹද සහිත නැව කුනා‍ටුවකට හසුවූ බවත් එය කැලනි ගන ඔස්සේ නවගමුව ප්‍රදේශයට පැමිනි බවත් ගංඉවුරේ නවාතැන් ගත් ස්ථානයෙන් නැවත එම සලඹ ගත නොහැකි වන සේ නාගයන් විසින් ආරක්ශා කරන්නට වූ නිසා එම සලම තැන්පත්කර මෙම දෙවාලය කල බවටත් සදහන්වේ. පසුව සීතාවක රජ දවස නවගමුව විහාරය හා දේවාලය දියුනු කරන්නට කටයුතු කල බවත් පැමිනුන ආක්‍රමනික පෘතුගීසි, ලන්දේසි මෙන්ම ඉංග්‍රීසීන් විටින් විට මෙහි වූ වස්තුව කොල්ලකමින් පුද බිම විනාශ කල බවත්ක්‍රි.ව. 1964දී කල ඉදිකිරීම වර්ථමානය දක්වා වන බවත් පිලි ගැනෙන අතර දෛනිකව දස දහසක් බැති මතුන් වෙතට මහත් සේවයක් සලසන මෙම දේවාලය වෙතට ලෙඩරෝග , දරුවන් ගැන වන ගැටලු ආදී දහසක් ගැටලු වලදී පිහිට ලබා ගන්නා බවටයි දැක්වේ.
